Schody drewniane – sprawdź 4 najważniejsze wady i zalety

W każdym domu posiadającym więcej niż jedną kondygnację schody są elementem absolutnie obowiązkowym – łączą poziomy, wyznaczają komunikację, a często współtworzą charakter strefy dziennej. Do najpopularniejszych materiałów, z których wykonuje się konstrukcje schodów, należą: beton i żelbet, stal, szkło laminowane oraz oczywiście drewno.

Schody drewniane, klasyczne rozwiązanie sprzed lat ponownie zyskuje na popularności. Po pierwsze – za sprawą wyglądu i przytulności, których nie daje żaden inny materiał. Po drugie – dzięki łatwości obróbki, rozbudowanej ofercie gatunków i wykończeń, a także możliwości łączenia z metalem czy szkłem, co sprzyja niekonwencjonalnym projektom minimalistycznym i loftom. niniejszym artykule rozpatrujemy najważniejsze wady i zalety schodów z drewna we wnętrzach mieszkalnych, aby ułatwić świadomy wybór inwestorom planującym budowę lub generalny remont.

Schody drewniane – 4 najważniejsze zalety

Estetyka

To, co wyróżnia drewno, to jego unikalne usłojenie i rozmieszczenie sęków, które sprawiają, że każde schody są jedyne w swoim rodzaju. Dzięki temu stanowią one ponadczasowy element aranżacji, który doskonale komponuje się zarówno z luksusowymi, eleganckimi wnętrzami, jak i z prostszymi, bardziej surowymi stylizacjami.

Drewniane schody wnoszą do domu naturalne ciepło i przytulność, a jednocześnie mogą wyglądać niezwykle elegancko. Dąb, jesion czy orzech pozwalają uzyskać efekt klasycznej stolarki, podczas gdy bielone lub olejowane powierzchnie świetnie wpisują się w trend skandynawskiego minimalizmu. Nowoczesne schody drewniane łatwo zestawić z balustradami ze szkła, stalą lakierowaną proszkowo albo ciemnym metalem, co daje wyrazisty, a zarazem ponadczasowy efekt.

Zwiększenie wartości nieruchomości

Solidne i profesjonalnie wykonane schody z drewna znacząco podnoszą wartość nieruchomości na rynku. Z analiz rynkowych wynika, że dobrze zaprojektowane drewniane schody mogą zwiększyć wartość domu nawet o 5-10%. Wartość ta wynika nie tylko z materialnej jakości drewna, ale przede wszystkim z percepcji, jaką tworzy ono u potencjalnych kupujących. Wysokiej jakości drewno, precyzyjne spasowanie elementów, ciche biegi i bezpieczna balustrada są czytelnym sygnałem dla kupujących, że inwestycja w dom nie kończyła się na najtańszych możliwych rozwiązaniach.

Drewno jest powszechnie postrzegane jako materiał wysokiej jakości, symbol elegancji i ponadczasowości. Potencjalny nabywca, widząc estetyczne i solidne schody, odbiera wrażenie dbałości o detale oraz wysokiego standardu wykończenia całej nieruchomości.

Uniwersalność drewna

Kolejną istotną zaletą drewna jest jego niezwykła uniwersalność aranżacyjna. Materiał ten jest łatwy w obróbce, co pozwala na tworzenie konstrukcji o niemal dowolnym kształcie i stylu. W efekcie, drewniane schody pasują praktycznie do każdego stylu architektonicznego – od nowoczesnych, industrialnych wnętrz, po klasyczne i rustykalne aranżacje. Ich wszechstronność sprawia, że doskonale komponują się z balustradami wykonanymi z różnych materiałów, takich jak metal, szkło czy stal nierdzewna, co pozwala na pełne dopasowanie do indywidualnego charakteru wnętrza.

Dzięki tej elastyczności, nowoczesne schody drewniane mogą stać się minimalistycznym elementem w surowym wnętrzu lub bogato zdobioną konstrukcją w klasycznym, luksusowym domu.

Ekologia

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej, wybór drewna jako materiału budowlanego zyskuje dodatkowe znaczenie. Drewno jest surowcem w pełni naturalnym i biodegradowalnym, a jego produkcja ma zazwyczaj mniejszy wpływ na środowisko niż wytwarzanie innych materiałów. Kluczowe jest jednak, aby drewno pochodziło ze zrównoważonych źródeł.

Wybierając schody z drewna opatrzonego międzynarodowymi certyfikatami aktywnie wspieramy odpowiedzialną gospodarkę leśną. Certyfikacja taka gwarantuje, że drewno zostało pozyskane z lasów, które są zarządzane w sposób chroniący bioróżnorodność i zapewniający długoterminową rentowność ekosystemów. Co więcej, certyfikaty te potwierdzają legalność surowca i stanowią dowód na transparentny, etyczny łańcuch dostaw, co jest coraz bardziej cenione przez świadomych konsumentów.

Schody drewniane – 4 najważniejsze wady

Dodatkowe koszty w trakcie budowy

Jeżeli planujemy schody drewniane jako konstrukcję docelową (a nie okładzinę na żelbecie), na czas prac często potrzebne są schody tymczasowe. Ułatwiają one ekipie budowlanej dostęp do piętra. Po zakończeniu prac budowlanych, schody tymczasowe muszą zostać zdemontowane, a na ich miejsce montuje się docelową konstrukcję. Ten dwuetapowy proces generuje nie tylko dodatkowe koszty zakupu, transportu i montażu schodów tymczasowych, ale także straty czasu i dodatkowe koszty pracy związane z ich późniejszym demontażem.

Zwiększone ryzyko pożarowe

Pomimo atrakcyjnego wyglądu, drewno jest materiałem łatwopalnym – w razie pożaru ulega zwęgleniu, traci nośność i nie zapewnia tak długiego czasu ewakuacji, jak masywne konstrukcje żelbetowe. Aby drewniane schody mogły być uznane za bezpieczną drogę ewakuacyjną, konieczne jest zastosowanie specjalistycznych impregnatów ogniochronnych, które mogą podnieść klasę palności drewna do klasy B lub C, czyniąc je materiałem trudnopalnym

Impregnacja ogniochronna ogranicza rozprzestrzenianie płomieni, ale nie czyni z drewna pełnowartościowej drogi ewakuacyjnej w sensie odporności ogniowej. W budynkach jednorodzinnych schody z drewna są dopuszczalne i powszechne, jednak w strefach o podwyższonych wymaganiach bezpieczeństwa lepiej sprawdzają się konstrukcje betonowe.

Słabsza odporność na wilgoć

Drewno jest materiałem higroskopijnym – chłonie i oddaje parę wodną. Nadmierna wilgotność prowadzi do pęcznienia, paczenia, odspajania kleju oraz ryzyka rozwoju grzybów.
Z tego powodu,  schody z drewna są mniej odporne na zniszczenie w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, takich jak piwnice, pralnie, czy nawet łazienki, jeśli nie są odpowiednio zabezpieczone. W takich warunkach zaleca się stosowanie gatunków drewna o naturalnie wysokiej odporności na wilgoć, takich jak dąb , lub wybór innej, bardziej trwałej konstrukcji.

Konieczność konserwacji

Z upływem lat, nawet najbardziej wytrzymałe drewniane schody ulegają naturalnemu zużyciu, co objawia się wytartymi i porysowanymi stopniami, zdartym lakierem lub pościeraniem oleju, zarysowanymi poręczami, pęknięciami oraz trzeszczeniem spowodowanym poluzowanymi elementami konstrukcji. W takich sytuacjach niezbędna staje się renowacja, która może przywrócić schodom z drewna ich dawny blask i funkcjonalność.

W jaki sposób konserwuje się drewniane schody? Stosuje się w tym celu specjalistyczne preparaty: impregnaty hydrofobowe (chronią przed wilgocią i biokorozją), lakiery poliuretanowe lub akrylowe (tworzą twardą, odporną powłokę), oleje i twarde woski (wzmacniają, podkreślają rysunek słojów, ułatwiają miejscowe naprawy), bejce (koloryzują) oraz środki antystatyczne do bieżącej pielęgnacji. Konserwacja jest potrzebna, bo warstwa wierzchnia ulega zużyciu, a niezaimpregnowane drewno łatwiej chłonie plamy, mikro-zarysowania i wodę.

Kiedy drewniane schody wymagają renowacji?

Decyzja o renowacji drewnianych schodów powinna być poprzedzona dokładną oceną stanu schodów. Przy powierzchownych uszkodzeniach, takich jak zarysowania czy przetarcia lakieru, renowacja jest opłacalnym i skutecznym rozwiązaniem. W przypadku poważniejszych problemów, takich jak głębokie pęknięcia przechodzące na przestrzał, deformacje konstrukcji czy zaawansowane zagrzybienie, renowacja może okazać się niewystarczająca lub nieopłacalna, a konieczna będzie wymiana całej konstrukcji.

Na co zwrócić uwagę wybierając drewniane schody?

Wybór odpowiednich schodów drewnianych do domu wymaga uwzględnienia kilku kluczowych czynników, które decydują o ich funkcjonalności, trwałości i estetyce. Analiza ta powinna wyjść poza same kwestie wizualne i skupić się na strategicznym wyborze materiałów i sposobu montażu.

Gatunek drewna a funkcjonalność schodów

Wybór gatunku drewna to fundamentalna decyzja, która wpływa na wytrzymałość i wygląd schodów. Różne rodzaje drewna mają odmienną twardość i odporność na uszkodzenia.

• Dąb: Jest to najtwardszy, najcięższy i najbardziej trwały gatunek drewna rodzimego, co sprawia, że drewniane schody dębowe są niezwykle odporne na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Jest to idealne rozwiązanie do miejsc o dużym natężeniu ruchu. Chociaż dąb jest najdroższy, jego wyjątkowa trwałość sprawia, że jest to inwestycja na lata.  
• Jesion: Charakteryzuje się wysoką twardością i elastycznością, co przekłada się na dużą odporność na uderzenia. Stanowi doskonały kompromis pomiędzy trwałością a ceną. Jego jasna barwa i wyraziste usłojenie doskonale pasują do nowoczesnych wnętrz, w tym do aranżacji, gdzie zastosowano   schody drewniane nowoczesne.  
• Sosna: Jest to drewno miękkie i najtańsze, co sprawia, że jest bardzo popularnym wyborem. Jest łatwe w obróbce, jednak jego niska twardość czyni je podatnym na uszkodzenia mechaniczne, co wymaga częstszej konserwacji.

Prawidłowy montaż

Żywotność i bezpieczeństwo schodów drewnianych w dużej mierze zależą od jakości ich montażu. Precyzyjny i fachowy montaż jest kluczowy, ponieważ nawet najlepsze schody z drewna mogą stać się niestabilne lub zacząć skrzypieć, jeśli ich połączenia nie zostaną odpowiednio spasowane i zabezpieczone. Błędy montażowe mogą prowadzić do luzów, które z czasem będą narastać, pogarszając komfort użytkowania i stwarzając zagrożenie. Dlatego też, wybór doświadczonych i profesjonalnych monterów jest kluczową inwestycją w długowieczność i funkcjonalność schodów.

Wykończenie schodów z drewna

Odpowiednie wykończenie schodów drewnianych ma ogromny wpływ na ich trwałość i bezpieczeństwo.

• Elementy antypoślizgowe: Gładkie, polakierowane stopnie mogą stanowić zagrożenie. Zwiększenie bezpieczeństwa można osiągnąć poprzez zastosowanie nakładek antypoślizgowych, gumowych pasków lub specjalnych powłok z dodatkiem mikrokulek. Te rozwiązania zapewniają lepszą przyczepność i są szczególnie polecane w domach, gdzie mieszkają dzieci lub osoby starsze.  
• Powłoki ochronne: Lakiery, oleje i impregnaty chronią drewno przed wilgocią, zabrudzeniami i uszkodzeniami mechanicznymi. Lakier tworzy twardą, odporną na zarysowania powierzchnię, która jest bardzo trwała. Olejowanie natomiast wnika głęboko w strukturę drewna, podkreślając jego naturalny rysunek, jednak wymaga częstszego odnawiania, co kilka miesięcy, w zależności od intensywności użytkowania.

Podsumowanie

Schody drewniane mają wiele mocnych stron: są piękne, ponadczasowe, pasują do różnych stylów i realnie podnoszą wartość nieruchomości. Jednocześnie trzeba pamiętać o ich słabszej odporności na ogień i wilgoć, ryzyku skrzypienia oraz konieczności regularnej konserwacji. Dlatego przed montażem warto ocenić nie tylko kwestie estetyczne, lecz także bezpieczeństwo użytkowania i warunki środowiskowe w domu.

W pomieszczeniach narażonych na podwyższoną wilgotność czy intensywne użytkowanie rekomendowane są schody o bardziej trwałej, masywnej konstrukcji betonowej lub żelbetowej – do których śmiało można dodać drewniane elementy (stopnice, poręcze). W miejscach narażonych na zawilgocenie rekomendowane są schody betonowe lub żelbetonowe z drewnianymi elementami, łączące trwałość z elegancją naturalnego surowca.